Hiểu về cỡ cảnh (shot size) là một trong những nền tảng cơ bản nhất để kể chuyện bằng hình ảnh trong điện ảnh hay video, đặc biệt nếu bạn làm camera man, đạo diễn hoặc kể cả là nhiếp ảnh gia chuyển sang làm film.
Những nhà làm phim huyền thoại không chỉ master tất cả các cỡ cảnh khác nhau trong điện ảnh mà còn biết cách sử dụng chúng để nhấn mạnh những khoảnh khắc cụ thể và nhịp điệu câu chuyện trong những thước phim của họ.
Cỡ cảnh (shot size) là lượng bối cảnh hoặc chủ thể được hiển thị trong một khung hình nhất định của video, hoặc ảnh. Sự kết hợp giữa góc quay và cỡ cảnh quyết định ngôn ngữ hình ảnh của một bộ phim. Các loại cỡ cảnh khác nhau trong phim điện ảnh hoặc video truyền tải những ý nghĩa khác nhau, và được kết hợp trong quá trình hậu kỳ để kể một câu chuyện. Hầu hết các nhà làm phim sử dụng tên gọi tiêu chuẩn cho kích thước cỡ cảnh, thường được viết tắt thành 2 hoặc 3 chữ cái trên danh sách cảnh quay hoặc bảng phân cảnh. Ví dụ, cảnh quay cận cảnh sẽ được viết tắt là “CU”, hoặc cảnh quay toàn cảnh sẽ được ký hiệu là “WS”.
Dưới đây là minh họa các ỡ cảnh phổ biến
Bạn chọn cỡ cảnh nào để bắt đầu cảnh quay? Cỡ cảnh nào nên xuất hiện ở cuối video? Góc máy nào với mỗi cảnh quay khác nhau? Mỗi yếu tố này sẽ thay đổi thông điệp hình ảnh của cảnh quay. Cỡ cảnh đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập mối quan hệ không gian giữa các nhân vật và môi trường xung quanh.
Việc thử nghiệm với nhiều góc máy khác nhau cho phép các nhà làm phim tạo ra nhiều góc nhìn đa dạng và cải thiện bố cục đáng kể. Sự kết hợp đúng đắn giữa góc máy và cỡ cảnh có thể nâng cao hiệu quả kể chuyện và tăng cường sự tương tác với người xem. Minh họa sau cho các bạn thấy sự tương quan giữa góc quay và cỡ cảnh
Bây giờ, chúng ta sẽ đi vào các cỡ cảnh chính cần có ở 1 video
1. Establishong shot(Cảnh thiết lập):
Đây không phải là 1 cỡ cảnh nhưng nó chiếm vị trí khá đặc biệt, vì vậy mình vẫn để nó ở đây.
Cảnh thiết lập thường là các cảnh quay mở đầu, cho thấy rõ vị trí, không gian, thời gian diễn ra hành động. Cảnh thiết lập thường giúp xây dựng tone mood, không thời gian và bối cảnh, nhưng không nhất thiết cứ phải là cảnh rộng hoặc các cảnh quay từ drone. Hãy xem xét các ví dụ về cảnh quay thiết lập sau đây và cách các nhà làm phim như Stanley Kubrick , Wes Anderson và Michael Bay sử dụng chúng
2. Extreme Wide Shot (EWS) – Cảnh siêu rộng
Cảnh quay siêu rộng (hay còn gọi là cảnh quay cực dài) là cảnh quay khiến chủ thể trông nhỏ bé so với không gian xung quanh. Bạn cũng có thể sử dụng cảnh quay EWS để tạo cảm giác xa cách, lạ lẫm hoặc diễn tả sự nhỏ bé, cô đơn cho chủ thể. Sau đây là một ví dụ về kích thước ảnh chụp góc siêu rộng
3. Cảnh rộng (WS) hoặc cảnh xa (LS)
Cảnh rộng (hay còn gọi là cảnh toàn) là một cảnh quay cân bằng giữa chủ thể và hình ảnh xung quanh . Cảnh rộng thường giữ toàn bộ chủ thể trong khung hình, đồng thời cung cấp bối cảnh cho môi trường. Cỡ cảnh này đặc biệt hữu ích khi thể hiện mối quan hệ giữa nhân vật và môi trường xung quanh. Sau đây là một ví dụ về cỡ cảnh rộng
Một cỡ cảnh góc rộng thường giữ một khoảng không gian rộng rãi cả phía trên và phía dưới chủ thể. Trong số nhiều cỡ cảnh khác nhau, cảnh toàn cho chúng ta cái nhìn rõ hơn về bối cảnh và cách nhân vật hòa nhập vào không gian.
Cảnh quay rộng cũng tạo ra khoảng cách kể chuyện với chủ thể, thường làm nhân vật trở nên nhỏ bé trên một địa hình rộng lớn. Cỡ cảnh quay này thường giúp nhấn mạnh sự cô lập hoặc hùng vĩ.
Cảnh rộng là một trong những cảnh quay ưa thích của Stanley Kubrick trong phim. Ông thường sử dụng cảnh rộng với tiêu cự sâu để tạo nên vẻ cổ điển. Dưới đây là một ví dụ video về kích thước cảnh rộng
4. Medium Wide Shot(MWS) – Cảnh rộng trung bình
Cảnh MWS lấy khung hình chủ thể từ khoảng đầu gối trở lên. Nó chia đôi khoảng cách giữa cảnh toàn cảnh và cảnh trung. Dưới đây là ví dụ về kích thước cảnh trung toàn cảnh
5. Cowboy shot(CS)
Một biến thể của kiểu MWS là cảnh cao bồi , lấy khung hình từ khoảng giữa đùi trở lên. Nó được gọi là “cảnh cao bồi” vì trong phim Viễn Tây, nó được dùng để lấy khung hình đeo súng hoặc lức rút súng của một tay súng đeo bên hông. Sau đây là ví dụ về kích thước ảnh chụp cao bồi
Đây là một ví dụ về kích thước cảnh quay cao bồi được sử dụng trong một bộ phim không liên quan gì đến cao bồi. Wonder Woman được thể hiện ở kích thước cảnh quay này vì nó cho phép người xem ghi lại hành động và cảm xúc của nhân vật.
6. Medium shot (MS) – Cảnh trung
Cảnh trung cảnh là một trong những cảnh quay phổ biến nhất. Một cảnh trung được bố cục tốt cho phép tạo ra bố cục cân bằng, nắm bắt cả chủ thể và bối cảnh xung quanh. Nó tương tự như cảnh cao bồi ở trên, nhưng lấy nét từ khoảng eo trở lên và xuyên qua thân mình. Vì vậy, nó nhấn mạnh chủ thể hơn trong khi vẫn giữ được khung cảnh xung quanh. Dưới đây là một số ví dụ về kích thước cảnh trung cảnh
Cảnh trung có vẻ là cảnh quay tiêu chuẩn nhất, nhưng mỗi kích thước cảnh quay bạn chọn đều sẽ ảnh hưởng đến người xem. Cảnh trung thường có thể được sử dụng làm cảnh đệm cho các cảnh hội thoại có khoảnh khắc quan trọng sau đó sẽ được chiếu cận cảnh .
Nếu bạn không sử dụng tất cả các loại cảnh quay khác nhau trong phim, làm sao bạn có thể truyền tải thông điệp gì đó đến người xem nếu không có sự tương phản về kích thước cảnh quay ?
7. Medium close up (MCU) – Cảnh trung cận
Cỡ cảnh trung cận sẽ lấy nét chủ thể từ khoảng ngực trở lên. Góc chụp này hoàn hảo để nắm bắt ngôn ngữ cơ thể, vì nó thể hiện cả biểu cảm khuôn mặt và những cử chỉ nhẹ nhàng góp phần thể hiện cảm xúc của nhân vật. Vì vậy, cỡ cảnh này thường tập trung vào khuôn mặt, nhưng vẫn giữ chủ thể ở khoảng cách nhất định.
Sau đây là một ví dụ về cỡ cảnh trung
Cảnh này trong phim No Country For Old Men chủ yếu là cảnh quay cận cảnh, đủ gần để làm nổi bật chủ thể và đủ rộng để bao quát không gian xung quanh họ:
8. Close up (CU) – Cảnh cận
Cảnh cận được dùng rất phổ biến khi muốn bộc lộ cảm xúc và phản ứng của chủ thể. Một cảnh quay cận cảnh được bố cục tốt có thể tăng cường kịch tính bằng cách đưa khán giả vào trạng thái cảm xúc của nhân vật. Cảnh cận cảnh sẽ lấp đầy khung hình của bạn bằng một phần của chủ thể. Dù là khuôn mặt hay vật thể, cảnh quay cận cảnh sẽ ghi lại những chi tiết tinh tế mà có thể bị bỏ qua trong khung hình rộng hơn. Nếu chủ thể của bạn là một người, đó thường là khuôn mặt của họ. Dưới đây là ví dụ về kích thước cảnh cận
Trong tất cả các loại cỡ cảnh khác nhau trên phim ảnh, cảnh cận là hoàn hảo cho những khoảnh khắc quan trọng đối với nhân vật. Kích thước cảnh cận đủ gần để ghi lại những cảm xúc nhỏ nhặt, nhưng không quá gần đến mức chúng ta không nhìn thấy được.
Sau đây là ví dụ video về kích thước cảnh quay cận cảnh
Cảnh quay cận cảnh cũng rất phù hợp cho độc thoại . Một cảnh quay xen kẽ đúng lúc có thể nhấn mạnh những chi tiết quan trọng, chẳng hạn như bàn tay run rẩy hay một vật thể có ý nghĩa. Chúng cho phép khán giả đến gần nhân vật của bạn hơn để quan sát chi tiết cử chỉ trên khuôn mặt.
9. Extreme close-up (ECU) – Cảnh siêu cận/Đặc tả
Cảnh quay cực cận là loại cảnh quay bằng máy ảnh trên phim, trong đó chủ thể được lấp đầy trong khung hình và ở khoảng cách rất gần đến mức chúng ta có thể thấy được những chi tiết nhỏ mà nếu không thì khó có thể nhìn thấy.
Kích thước ảnh này thường cho thấy mắt, cò súng và môi. Những bức ảnh cận cảnh đôi khi được chụp bằng ống kính macro để có chi tiết hơn.
Sau đây là một ví dụ về kích thước cảnh quay cận cảnh cực lớn
Trong các bộ phim của Darren Aronofsky , vị đạo diễn có tầm nhìn xa này sử dụng nhiều góc quay cận cảnh khác nhau, chẳng hạn như trong bộ phim Black Swan của ông . Trong cảnh quay cận cảnh này, chúng ta thấy sự biến đổi của Nina diễn ra hoàn toàn theo nghĩa đen. Aronofsky sử dụng kích thước cảnh quay cận cảnh cực lớn để khắc họa những chiếc lông mọc trên lưng Nina.
Cảnh quay cực cận có thể được sử dụng trong nhiều thể loại phim khác nhau , bao gồm cả phim hài . Dưới đây là một ví dụ của ECU
Trong quá trình tiền sản xuất , các cỡ cảnh khác nhau được ứng dụng một cách có chủ đích và thường được liệt kê khá chi tiết trong kịch bản hoặc bảng phân cảnh .
Không có cỡ cảnh quay “chuẩn” cho bất kỳ khoảnh khắc cụ thể nào, nhưng có những cỡ cảnh hiệu quả hơn những cỡ cảnh khác trong việc tạo nên tâm trạng , cảm xúc và tông điệu. Cỡ cảnh có thể cung cấp cho người xem bối cảnh về động cơ , chủ đề hoặc bối cảnh của nhân vật .
Credit
—
Dịch từ bài viết gốc trên StudioBinder
