Ai cũng biết ánh sáng tự nhiên là nguồn sáng đẹp nhất khi chụp food. Thế nhưng cứ mỗi lần mà tôi chuẩn bị đồ đạc, thiết bị và nền chụp ra thì y như rằng thời tiết lại xầm xì, xám xịt, và tất nhiên tôi lại lọc cọc cất đồ đạc vào chỗ cũ. Trên thực tế, tôi chắc chắn rằng, cũng có nhiều bạn cũng gặp phải những trường hợp tương tự. Tôi rất thích cảm giác mà ánh sáng tự nhiên mang lại cho những bức ảnh đồ ăn nhưng mặt trời thì không phải lúc nào cũng sẵn sàng cho việc chụp choẹt này.
Vì vậy mà dưới đây là một số những mẹo chụp ảnh đồ ăn để giúp bạn vượt qua được những rắc rối khi chụp với ảnh sáng tự nhiên. Thay vì bị phụ thuộc vào điều kiện mặt trời thì ta sẽ “đánh lừa” người xem với ánh sáng từ đèn chụp.
Tôi chắc chắn rằng có rất nhiều photographers chụp food sử dụng đèn chụp với bất cứ mục đích gì cũng sẽ mắc phải những vấn đề giống tôi. Có những yếu tố liên quan tới ánh sáng tự nhiên trong ảnh chụp đồ ăn mà chúng ta khó có thể giải thích được. Khi mà đặt 2 bức ảnh cạnh nhau, vì một lý do nào đó, chúng ta có thể phân biệt được đâu là ánh sáng tự nhiên và đâu là đèn chụp.
Theo bạn, dưới đây, đâu là ảnh được chụp bằng đèn và đâu là ảnh được chụp bằng ánh sáng tự nhiên?
Dưới đây là setup ánh sáng mà tôi luôn sử dụng khi chụp food với ánh sáng tự nhiên. Đây là một setup vô cùng đơn giản
- Cửa sổ lớn
- Tấm tản sáng
- Tránh ánh sáng “phẳng”, không có highight và shadow
- Lựa chọn light modifier đúng ]
- Điều chỉnh khoảng cách giữa đèn và modifier
- Sử dụng các tấm chắn sáng để tạo ra những vùng tối và tạo mood cho bức ảnhTấm bìa đen và bìa trắngNhiều bức ảnh đẹp đã được tạo ra nhờ setup đơn giản này. Ánh sáng gắt từ mặt trời được tản qua tấm tản sáng đặt gần đồ ăn, tạo ra một thứ ánh sáng dịu nhẹ cho bức ảnh.Và tôi cũng luôn áp dụng setup này khi sử dụng ánh sáng từ đèn chụp
04 bước đơn giản để có ánh sáng đẹp trong chụp food
1. Ánh sáng phẳng
Ảnh 1: Phẳng lỳ. Không có highlight, shadow, tương phản thấp và nói chung là xấu
Ảnh 2: Đây mới là đánh sáng. Bạn sẽ thấy rõ vùng sáng vùng tối, tương phản trên đồ ăn, cảm thấy rõ ràng về hướng sáng. So với ảnh kia thì ảnh này tốt hơn rất nhiều.
Những bức ảnh mà không có vùng highlight, shadow rõ ràng là kết quả trong việc xử lý ánh sáng không tốt. Thông thường, ánh sáng từ đèn chụp sẽ tỏa rộng xa hơn rất nhiều ra ngoài set chụp ngay cả khi ở công suất thấp nhất.
Vậy thì tại sao đèn tỏa rộng lại là vấn đề?
Ánh sáng từ đèn khi tỏa rộng sẽ “Đập” vào trần nhà, vào tường,… từ đây nó sẽ phản trở lại vào set chụp của bạn, khiến cho bức ảnh trở nên “phẳng”.
Để khắc phục điều này, setup và phụ kiện được sử dụng khá giống với setup với ánh sáng tự nhiên
- Đèn flash hoặc đèn liên tục
- Chóa đèn / grid
- Tản sáng
- Tấm chắn sáng
2. Lựa chọn đúng light modifiers cho setup của bạn.
Cá nhân tôi thì thích hiệu ứng của combo chóa+grid khi muốn mô phỏng lại ánh sáng tự nhiên. Mặc dù nó không hoàn toàn giống, nhưng nó cho ta một điểm sáng rõ ràng và chuyển từ từ sang vùng shadow khá ổn.
Ảnh trái: Softbox lớn
Ảnh giữa: Ánh sáng tự nhiên đánh qua tản
Ảnh phải: Chóa + grid đánh qua tản
Combo Chóa và grid:
Grid hay còn gọi là lưới tổ ong sẽ giúp tập trung ánh sáng lại thành một đốm sáng với viền của nó hơi mờ mờ chứ không quá sắc nét.
Sự khác nhau ở kích thước các lỗ tổ ong sẽ được đo bằng đơn vị “độ” từ 10-60 độ. Độ càng nhỏ, ánh sáng càng tập trung. Tôi thường sử dụng grid khoảng 20-30 độ cho ảnh đồ ăn.
Tản sáng lớn:
Đây có lẽ là trang bị ưa thích của tôi, là người bạn thân của rất nhiều photographer. Tản sáng cực kỳ hữu dụng trong những trường hợp bạn cần ánh sáng mềm mại và cực kỳ quan trọng trong việc xử lý ánh sáng tự nhiên cũng như đèn chụp khi chụp food.
Hai modifiers này mô phỏng lại thứ ánh sáng tự nhiên khi được tán rộng. Chóa và grid đóng vai trò như mặt trời, là những tia sáng tập trung và được đánh qua tấm tản sáng. Tấm tản sáng từ đây trở thành nguồn sáng chính của set chụp. Cả 2 modifiers này kết hợp với nhau để đem lại thứ ánh sáng đẹp cho chụp ảnh đồ ăn.
3. Điều chỉnh khoảng cách để tăng “mood” cho bức ảnh.
Điều chỉnh khoảng cách của bất kỳ modifier nào cũng sẽ tạo ra những sự thay đổi đáng kể trong việc tạo ra mood ánh sáng tự nhiên.
Ánh sáng từ đèn thông thường sẽ có chuyển vùng từ sáng sang tối khá “gắt” ngay cả khi đã đánh qua tản sáng. Trong set này, tấm tản sáng lớn được đặt ngang bằng với bàn, khi tôi di chuyển đèn ra xa, bạn có thể nhận thấy sự thay đổi ánh sáng ở trên vật thể.
Điều chỉnh khoảng cách của đèn
Ban đầu khi tôi thử làm cho ánh sáng từ đèn trông tự nhiên hơn, nhưng tôi đã không làm tốt phần ánh sáng chuyển từ vùng sáng sang vùng tối. Mọi thứ trông đều ổn trừ cách ánh sáng lan tỏa trên vật. Lúc đó, phần highlight đột ngột chuyển sang vùng tối, khiến ánh sáng bị quá gắt.
Khi di chuyển ánh sáng gần hơn vào set chụp, bạn sẽ để ý là phần background sẽ tối đi vì phần bên phải sát đèn hơn, khiến ánh sáng bị chênh lệch. Khi di chuyển đèn ra xa, ánh sáng sẽ tỏa đều hơn và làm cho chuyển sáng trên nền sẽ mềm mại hơn.
Điều chỉnh khoảng cách của tấm tản sáng
Cách bạn đặt để tấm tản sáng gần hay xa cũng sẽ ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng của ánh sáng. Khi ánh sáng đánh quá tấm tản sáng, khi này thì tấm tản sáng trở thành nguồn sáng chính. Nguồn sáng này càng gần và càng lớn thì ảnh sẽ dịu. Nguồn sáng càng xa và càng nhỏ thì ánh sáng sẽ gắt.
Dưới đây là một số ví dụ:
Ảnh 1: Nguồn sáng đặt cách khoảng nửa mét, bạn có thể thấy phần highlight nhiều hơn và bóng thì ngắn hơn. Cả phần highlight và shadow đều tương đối mềm
Ảnh 2: Di chuyển tấm tản sáng xa hơn một chút (khoảng 76cm) và vùng highlight trở nên nhỏ hơn và vùng tối được kéo dài ra. Tối rất thích hiệu ứng này cho những set chụp mô phỏng ánh sáng buổi sớm.
Ảnh 3: Di chuyển tấm tản sáng xa hơn nữa thì bóng đổ bắt đầu dài và rõ. Ánh sáng trở nên gắt và không đúng với cảm giác mà tôi muốn thể hiện qua bức ảnh. Tuy nhiên thì hiệu ứng này sẽ khá tốt nếu bạn muốn shadow là một phần của bức ảnh.
Trong chụp food, cá nhân tôi thích đặt tấm hắt sáng khoảng nửa mét so với chủ thể cho hầu hết các bức ảnh và câu chuyện tôi muốn truyền tải. Tôi đặt tấm hắt sáng ngang bằng với mặt bàn và đèn thì cách xa khoảng 1m5. Tôi rất thích hiệu ứng của vùng highlight, từ từ chuyển sang vùng shadow. Tuy nhiên cả vùng highlight và shadow vẫn đủ mạnh để có thể mô phỏng được hiệu ứng của ánh sáng tự nhiên.
4. Dùng tấm chắn sáng để tạo ra ánh sáng “Dark mood”
Xử lý ánh sáng cho ảnh food là việc tạo ra “mood” qua từng lớp ánh sáng. Combo chóa+grid đã làm rất tốt công việc thu hẹp nguồn sáng. Nhưng để xây dựng một bức ảnh trông moody hơn, hãy thử kẹp thêm một vài tấm chắn sáng lên tấm tản sáng của bạn xem.
Thêm vài tấm chắn sáng sẽ giúp bạn thêm một yếu tố vào câu chuyện của bức hình. Như mô phỏng tia sáng chiếu qua ô cửa sổ. Hãy kiếm một vài tấm bìa đen vuông, sau đó hãy che chắn nguồn sáng sao cho chủ thể của bạn sáng nhất và những props xung quanh chìm dần vào vùng tối.
Ảnh 1: Tấm chắn sáng đầu tiêu được dùng để che chắn phần dưới của bức hình, giúp cho người xem tập trung hơn vào phần trung tâm của bức ảnh,
Ảnh 2: Sử dụng thêm 1 tấm chắn sáng nữa ở phần phía trên, tạo cảm giác về một khe sáng chiếu ở giữa khung hình.
Tới bước này, bạn hoàn toàn có thể sáng tạo ra những cách đánh sáng khác cho bức ảnh. Bạn có thể giữ nguyên setup đơn giản ban đầu hoặc có thể thêm thắt tùy ý. Nhưng với 4 bước đơn giản này, bạn đã có thể sử dụng đèn chụp để mô phỏng lại thứ ánh sáng tự nhiên trong chụp food mà chúng ta luôn yêu thích rồi.